Wetgeving legt funderingsrisico’s bloot

Vanaf 2025 zijn organisaties wettelijk verplicht om fysieke klimaatrisico’s, zoals funderingsschade door droogte, expliciet in kaart te brengen. In dit licht maakt BlueLabel.net kaarten beschikbaar die op basis van open data en gestandaardiseerde rekenmethodieken laten zien waar houten paalfunderingen extra kwetsbaar zijn. De kaarten maken deel uit van een breder platform dat inwoners en organisaties gratis toegang geeft tot klimaatlabels per gebouw – met als doel bewustwording te vergroten en de maatschappelijke dialoog over klimaatadaptatie te versterken.

Uit onderzoek van Deltares en het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) blijkt dat in Nederland meer dan één miljoen gebouwen risico lopen op funderingsproblemen, zoals paalrot. Vooral oudere woningen met houten palen in gebieden met veenbodems – zoals delen van Friesland, Groningen en de Randstad (Amsterdam, Haarlem)  – zijn kwetsbaar. Naar schatting hebben zo’n 250.000 tot 300.000 woningen al schade of lopen een verhoogd risico. Oorzaken zijn onder andere bodemdaling, lage grondwaterstanden en klimaatverandering, die samen de fundering aantasten en de kans op schade vergroten.

Waarom BlueLabel

BlueLabel is in 2017 gelanceerd als label voor overstromingsrisico en hevige neerslag, en groeide al snel uit met labels voor hitte en droogte. In juni 2024 werd het platform uitgebreid naar acht klimaatlabels, waaronder funderingsproblematiek. Het initiatief is ontwikkeld door Achmea , Haskoning en Nelen & Schuurmans , en is nadrukkelijk opgezet zonder winstoogmerk. De overtuiging: inzicht in klimaatrisico’s moet voor iedereen toegankelijk zijn – van beleidsmakers en #vastgoedbeheerders tot individuele woningbezitters.

Van verborgen risico naar concreet beeld

Paalrot ontstaat wanneer houten funderingspalen langdurig droog staan. Dit risico is vooral aanwezig bij gebouwen van vóór 1975, die op houten palen zijn gefundeerd. In Amsterdam en Haarlem zijn op basis van landelijke data gebieden gemarkeerd met verhoogde kwetsbaarheid (label D en E). De kaarten bieden geen technisch oordeel, maar geven een eerste indicatie op gebouwniveau, bedoeld als startpunt voor verdere beoordeling of gesprek.

Nieuwe wetgeving maakt risico’s verplicht onderdeel van beleid

Sinds eind 2022 is de Europese CER-richtlijn van kracht, die overheden en vitale sectoren verplicht om hun infrastructuur te beschermen tegen fysieke klimaatdreigingen. De Nederlandse invulling hiervan – de Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke) – geldt onder meer voor de energie-, zorg- en watersector. Daarbovenop verplichten recente aanpassingen in ISO 9001 en ISO 14001 organisaties om #klimaatverandering structureel mee te nemen in hun risicobeoordeling en kwaliteitszorg. Funderingsrisico’s, tot voor kort zelden meegenomen, horen daar nu nadrukkelijk bij.

Breed toepasbaar klimaatlabel

Naast funderingen toont BlueLabel ook risico’s op onder andere wateroverlast, hitte, droogte en bodemdaling. Daarmee vormt het platform een praktisch hulpmiddel voor vastgoedbeheerders, gemeenten, verzekeraars en adviseurs om gebiedsgericht te prioriteren of maatregelen te plannen. Voor bewoners biedt het inzicht en handelingsperspectief – door hun eigen klimaatlabel op te vragen en te ontdekken welke risico’s spelen in de eigen woonomgeving.

Over BlueLabel

BlueLabel is een onafhankelijk, non-profit platform dat op gebouwniveau-inzicht biedt in klimaatrisico’s. Het combineert open data met wetenschappelijk onderbouwde rekenmethoden en maakt complexe informatie toepasbaar voor uiteenlopende gebruikers – van beleidsmakers tot bewoners. Met het gratis opvraagbare label krijgen gebruikers gericht inzicht in risico’s en kansen in hun leef- of werkomgeving. BlueLabel wil daarmee bijdragen aan onderbouwde besluitvorming, praktische maatregelen en een bredere maatschappelijke dialoog over #klimaatadaptatie.

Meer informatie:

Marc Scheers
info@bluelabel.net